Een aanvulling op de blog van 24 januari ;)

Met al een paar weken het idee om weer eens een update online te zetten, startte ik vandaag mijn computer en blog op. Wat blijkt; heb ik gisteren mijn laatste blog geschreven. Jaartje geleden, dat dan weer wel. Toen in Jeruzalem, nu in Areuse, Zwitserland. Toen was het koud, nu ook. Toen had ik de eerste sneeuw van 2019 al gezien, nu is het hier nog geen vlokje gevallen. Daarvoor zou ik het hogerop moeten zoeken, maar bergwandelingen in de sneeuw (wat ik in ergens in November 2019 dus wel heb gedaan) blijken niet echt mijn specialiteit. Beetje glibberig vooral. Dus ik wandel wel, maar beperkt me tot vlakke gronden.

Ik zal maar gewoon proberen te beginnen bij waar ik vorig jaar gestopt ben. Jeruzalem. Als eerst, voor degenen die met smart op een nieuwe update hebben zitten wachten, mijn excuses. Er gebeurde zoveel; we zagen, hoorden, leerden, wandelden, praatten zoveel dat al die indrukken op een bepaald moment niet meer in woorden te vangen waren. Na de weken bij Hineni verhuisden we naar Jaffa Street, waar we woonden en werkten in een Bed&Breakfast. Vanuit de eetkamer keken we uit op de kruising van Jaffa Street en Ben Yehuda Street. Iedere middag en avond waren daar wel straatmuzikanten te vinden en groepen jongeren die dansten voor een goed doel. Ook kwamen op een dag de hardlopers van de Jeruzalem Marathon voorbij, konden we van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat het klingelen van de tram horen en onze pita of laffa falafel bijna vanaf het balkon bestellen bij onze favoriete falafeltent Moshiko. We hadden zo onze adresjes voor het lekkerste ijs, de beste koffie met red velvetcake en de gezondste kruidenthee. In onze vrije uren maakten we heel wat stappen, vaak richting, om en door de oude stad. UpperroomChurch, ChristianQuarter, de Kotel, noem maar op. Zo ook Getsemané en de Olijfberg. We hebben aardig geleerd onze weg te vinden in en om de stad. Anneke’s stappenteller bleek een handige rekenmachine voor de kilometers. En als we alles eens van de andere kant wilden bekijken, gingen we niet door de Jaffa Gate (ongeveer 15 minuten van ons huis) de stad binnen, maar liepen we om de stad heen en gingen door de Damascus Gate. Of de Lion’s Gate, Herod’s Gate, New Gate, Zion Gate, Dung Gate. (Het zijn de Engelse namen, je zal de namen daar niet zo snel in het Nederlands tegenkomen.) Ja, ik ben ze allemaal doorgelopen (of gezien; de Golden Gate is nog niet toegankelijk voor mensen), en als ik er nu zo over nadenk zou ik zo wel weer even een rondje willen lopen.
Tussen alle bedrijven door zijn we met vrienden een dagje wezen toeren richting het meer van Galilea, hebben één van de plekken waar Johannes de Doper zou hebben gedoopt gezien en van dichtbij meegemaakt. Teruggereden via de Jordaan vallei; erg mooi! Een andere dag richting de Dode Zee; niet gedobberd. Dat komt misschien later nog wel eens.
Het meeste van de tijd zijn we in Jeruzalem geweest en na drie maanden was ik daar nog lang niet uitgekeken. Mijn favoriete plek? Ik denk het meest terug aan de Upperroom Church, waar je de trap af moest om in een zaaltje te komen wat de Opperzaal zou zijn geweest. Een beetje verborgen in het Aramese Kwartier, af en toe kwam er een groep binnen met een gids die ik meestal niet verstond. Maar verder kon je daar gewoon even rustig zitten, uit het gedruis van de stad, even tot rust komen.

Na drie maanden, inclusief het Purimfeest op onze laatste avond (ik was op onze dag van vertrek vroeg uit bed om ‘de stad wakker te zien worden’, maar die was blijkbaar om 5.00 nog niet in slaap gevallen. Denk je carnaval in Nederland mis te lopen, kom je bij het Purim terecht), was het toch echt tijd om naar Nederland terug te gaan. Anneke ging weer aan het werk. Ik heb even getwijfeld of het geen optie was om direct een ticket terug te boeken. Maar nee, toch besloten om eens een kijkje te nemen in de ‘Communauté de Grandchamp’ in Zwitserland. Al tijdens mijn vrijwilligerswerk in Taizé (eind 2016) had iemand me op deze gemeenschap gewezen en m’n wens om daar eens te gaan kijken had me in voorjaar 2018 doen besluiten nu echt mijn baan op te zeggen.
Dus na de bevestiging; ‘je bent van harte welkom in de maand Mei’, heb ik een maandje verjaardagen gevierd, familie en vrienden geknuffeld, voor het eerst in mijn eentje naar een theaterstuk geweest, ben dertig geworden (nee, niet gevierd. Zou zeggen dat tussen 29 en 30 evenveel dagen zitten als tussen 28 en 29 (ook niet gevierd). Even een uitstapje; tussen mijn 30e en 31e verjaardag zitten 366 dagen, wat duurt dat jaar dan ineens lang hè), heb een paar dagen in m’n eentje in Zeeland rondgelummeld (dat was heerlijk!) en ben heel erg verdrietig en boos geweest toen op Paasmorgen die aanslagen in Sri Lanka gepleegd werden. Ik wist niet dat ik tot zoveel woede in staat was. Als ik mijn dagboek teruglees, komt weer een fractie van die woede boven, maar wat vergeet een mens ook weer snel. Deze mens tenminste wel.
Echter, het bracht me in de maand Mei, tijdens mijn verblijf in Zwitserland bij het onderwerp vergeving. En na wat kennismaken en nadenken heb ik gevraagd of ik na de zomer voor een paar maanden terug mocht komen. Om deze keer de tijd te nemen om dingen op een rijtje te zetten, over mijn beeld van mezelf, mensen en God. Over vergeven en vergeving krijgen.

De zomermaanden zelf waren een heerlijke reeks van familieaangelegenheden, vakantie, familieaangelegenheden, vakantie en soms een combinatie van die twee. Ik ben bijvoorbeeld begonnen met het inscannen van de foto’s van mijn moeder. En da’s een geweldig werkje. Niet alleen om dat het een geweldig aantal foto’s is, maar vooral door de herinneringen. Je ziet ons gezin groeien, leuke uitjes die we deden, hoe schattig we waren, steeds gekkere gezichten trokken naarmate we ouder werden, gave campervakanties. Rijkdom dus! Rijkdom in eenvoud en in familieleven.
Verdere zomerse avonturen; twee weken rondcrossen in Frankrijk met m’n jongste broers in een camper. Eerst een weekendje naar Taizé, daarna in één rechte lijn richting de Atlantische Oceaan om in hoge golven te zwemmen en af te koelen in verband met een hittegolf. En daarna langzaam via de kust weer omhoog via Le Mont St. Michel (15 jaar geleden waren we daar ook) en bij broer nummer drie en z’n vrouw langs. Een midweek met vrienden naar België (veel wandelen en overleggen en spelletjes. En een bierproeverij, een bezoek aan grotten van Hotton, rondslenteren in Luik en natuurlijk een hoop gekkigheid en gezelligheid), nog een paar weken met paps en mams op de oude vertrouwde Zeeuwse minicamping (de afgelopen 27 jaar waren we daar ook, betekend vooral veel zwemmen, markten afstruinen, in de zon zitten, knuffelen met familieleden die langskomen, foto’s maken, slapen, kletsen met oude en nieuwe vrienden, ijs eten, relaxen) en toen was de zomer voorbij en zat ik weer in de trein richting Zwitserland. (Ok, het jaar gaat toch redelijk snel.)
In tussentijd besloten mijn auto te verkopen, dus die heb ik begin van de zomer van stal gehaald en heerlijk nog een paar maanden kunnen gebruiken. Nu is hij verkocht, rijd ergens rond in Friesland. Was even een ontheemd gevoel, maar toch ook wel erg lekker om niet bezig te hoeven zijn met onderhoud en dat soort aardse zaken.

Ja, en nu dan Zwitserland. Inmiddels al vier en een halve maand gemeenschapsleven in Grandchamp. Praktisch betekent dat; veel tafel dekken, afwassen, toiletten poetsen, algemene ruimtes stofzuigen en dweilen, in de tuin werken, blaadjes harken en helpen in de keuken. Het betekent ook; niet alleen zijn. Ja, wel alleen in je eigen kamer. En alleen bij sommige werkzaamheden. Maar je bent niet alleen tijdens de gebeden, niet alleen tijdens het eten, niet alleen als je met jezelf vecht, als verdriet, vreugde, twijfels boven komen. Er is iemand die tegenover je zit en luistert, een vis-á-vis. En wat blijk ik dat nodig te hebben. Want er komt veel boven als je er voor kiest om stil te worden en deze keer niet weg te lopen voor onrust.
Er zijn mensen die hebben gevraagd of ik deze reis ook blogs zou gaan schrijven. Maar behalve deze ene heb ik er expres voor gekozen dat niet te doen. Omdat veel dingen erg persoonlijk zijn.

Maar er zijn wel wat leuke weetjes te noemen over m’n dagelijks leven. Ik wil jullie bijvoorbeeld niet onthouden dat ik laatst ontdekte de (inmiddels trotse) bezitter te zijn van minstens drie zilvergrijze haren op mijn linkerslaap. En dat ik, geheel vrijwillig, een Engels boek heb gelezen en in een tweede bezig ben, te weten ‘Can you drink the cup’ en ‘The Genesee Diary’, beiden geschreven door Henri Nouwen. (Het eerste is in ieder geval ook in het Nederlands verkrijgbaar en aan te raden.) Om bij boeken te blijven; ik las ook ‘De reis van je hoofd naar je hart’ geschreven door Leo Fijen (waar ook een hoofdstuk over het leven in Grandchamp gaat), ‘Mijn leven in Grandchamp’ van Zuster Minke en ‘Het Verstoorde Leven’ door Etty Hillesum, wat ergens bovenaan mijn lijst staat om opnieuw te lezen. Voor de ontspanning lees ik af en toe een hoofdstukje uit ‘Momo’, een Duits boek van Michael Ende, voor jong en oud. (Misschien ben ik nog wel meer verbaasd over het vrijwillig en succesvol lezen van Duits dan van Engels, maar daar ben ik nog niet over uit.)
Daarnaast heb ik in twee maanden tweeëntwintig mutsen gebreid, die zijn inmiddels naar Nederland ‘verscheept’ met m’n zus en zwager die eind 2019 een bliksembezoekje brachten. Zij namen ook weer nieuwe wol mee, waarmee ik nu voor het eerst in mijn leven een kleedje aan het haken ben.
Met de Franse taal is het redelijk gesteld. Ik ben er zeker niet vloeiend in, maar leer steeds meer woorden, kan steeds beter de gebeden en Bijbellezingen volgen en af en toe geeft ik antwoord op een vraag en realiseer me pas later dat die vraag in het Frans werd gesteld. Dus het talenhoekje van mijn brein word hier behoorlijk gestimuleerd.
Verder waren de feestdagen intensief, vol van symbolen en fijn om hier door te brengen. De Adventstijd niet alleen gericht op het herdenken en verwachten van de komst van Jezus, maar ook van Zijn wederkomst. Kerst zelf met de kerststallen uit verschillende landen, maar tot de kerstnachtdienst zonder het Kind Jezus. In de kerstnachtdienst eerst het voorlezen van vier profetieën uit het Eerste Testament, waarbij na iedere profetie één van de Adventskaarsen werd aangestoken en na het lezen van de vierde profetie het licht verspreid werd door met de kleine kaarsen die iedereen had gekregen het licht, de vlam door te geven. Het voorlezen van Lukas 2:10,11 in alle verschillende aanwezige talen en het samen hardop lezen van Johannes 1:1-18.
En op de achtste dag het naamfeest van Jezus, waardoor we (het gebed van de avond ervoor staat hier al in het teken van de volgende dag) in de nacht van 31 december op 1 januari het nieuwe jaar ingingen met de Naam van Jezus. Een week daarna het feest van Epifanie, de komst van de wijzen naar Bethlehem. We kunnen daarbij aansluiten in aanbidding voor de Grote Koning.
Ik zou nog wel door kunnen gaan. Over de menora in de kapel op zaterdagavond. Over de Triniteitsicoon van Andrew Rublev. Over de Jezusfiguur aan het kruis die in zijn totaliteit de Man uit Jesaja 53 uitstraalt. Over de Completen waarin we zingen; “In uw handen beveel ik mijn geest”, (Psalm 31:6) en waarmee we de nacht ingaan. Over het zonlicht dat bij het middaggebed zo fel kan schijnen door de gekleurde ramen van de kapel en je ogen zo verzadigen dat al je andere zintuigen stil lijken te vallen.

Het is alweer 2020 en dat maakt me een beetje melancholiek. M’n dertigste verjaardag liet me niet anders voelen dan voorheen. Maar het feit dat ik me de jaarwisseling 1999/2000 zo goed kan herinneren en dat het nu ineens 20 jaar later is, daardoor voel ik me ineens een beetje ouder worden. Enfin, de afgelopen twintig jaar heb ik veel geleerd, ben ik niet alleen geweest. En dat geeft een goede basis van vertrouwen voor de komende twintig jaar!

Ter afsluiting voor voorlopig, om te voorkomen dat je teleurgesteld bent als er geen blog meer volgt; af en toe zet ik een fotootje (met of zonder overdenking) op Facebook en/of Instagram. Heel soms ook op m’n WhatsApp status (tja, de moderne communicatietechnieken van tegenwoordig). Als je daar nu allemaal niet aan meedoet, zou ik dat voor je eigen rust lekker zo houden en er gewoon vanuit gaan dat ik hier momenteel goed op mijn plek zit en ook nog wel een poosje blijf.

Liefs,
Anne